ไป..ไปให้ไกลสุดฟ้ากว้าง...

[renoowi]

"สุขสบายดี๋" เริ่มต้นทักทายน้าๆด้วยคำทักทายของชาวไทลื้อกันนะครับ
วันนี้จะเล่าเรื่อง "ตะกรุด" ที่ผมไปพบเห็นมาที่สิบสองปันนาครับ
ที่พระราชวัง "เวียงผาคราง" ทำไมต้อง คราง! อืมมมมมมมห์...
พระราชวังนี้สร้างโดย พญาเจือง หรือ สมเด็จพระเจ้าหอคำเชียงรุ่งที่1
(ผมว่าน่าจะเรียกว่า เจ้าหอคำเชียงรุ่งที่ 1 ก็พอ เพราะในยุคนั้นคนไทยังไม่ค่อยได้รับอิทธิพลจากเขมร
สมเด็จ เป็นคำเขมร ไทยเราได้รับอิทธิพลจากเขมรอย่างชัดเจนก็ยุคกรุงศรีอยุธยานี่เอง)
พญาเจือง สร้างวังนี้ริมน้ำของ(แม่น้ำโขง,แม่น้ำล้านช้าง) ริมผาตรงโค้งน้ำ น้ำจะเซาะหินบริเวณนี้ตลอดเวลา
เกิดเป็นเสียงน้ำครวญคราง เลยตั้งชื่อวังว่า เวียงผาครางครับ
ในสมัย เจ้าหม่อมคำลือ (เจ้าหอคำเชียงรุ่งที่ 41) กษัตริย์องค์สุดท้ายของชาวไทลื้อ
พวก เรดการ์ด ได้ทุบทำลายวังนี้ จากการปฏิวัติทางวัฒนธรรมของพรรคคอมนิสต์แห่งประเทศจีน
ตามนโยบายของ เหมาเจ๋อตุง ปัจจุบันจึงเหลือแต่ซาก



ผมไปถึงสิบสองปันนาช่วงน้ำน้อยครับ มองจากเวียงผาครางจะเห็นเมือง เชียงรุ่ง อยู่ไกลๆ
ผมเข้าไปเดินดูในพิพิธภัณฑ์ของชาวไทลื้อซึ่งอยู่ในเขต เวียงผาคราง
ไปเจอเสื้อตัวนึงน่าสนใจ เขาบอกว่า เสื้อตัวนี้ใส่แล้วฟันไม่เข้า เป็นเชือกถักเป็นเสื้อ หุ้มด้วยแผ่นโลหะ
ผมนึกถึง "ตะกรุด" ของบ้านเรา




เสื้อตัวนี้ก็เหมือนเอาตะกรุดหลายๆดอกมาร้อยเข้าด้วยกันเป็นเสื้อเกราะ
ฟันไม่เข้าแน่นอน!! (ถ้าผลิตดาบด้วยเทคโนโลยีการถลุงเหล็กในสมัยนั้นนะ)
เมื่อคนไทบางส่วนอพยพลงมา ก็ได้นำภูมิปัญญาติดมาด้วย เมื่อภาษาและวัฒนธรรมของผู้มาอยู่ใหม่
ผสมกลมกลืนกับชนพื้นเมืองเดิมในดินแดนสุวรรณภูมิ นานเข้าก็ลืม จากหลายดอกเลยเหลือดอกเดียว
อาจเคยได้ยินปู่ของปู่ของปู่ของปู่เล่าให้ฟังว่า ตะกรุดฟันไม่เข้า ตะกรุดเลยลดรูปจากเสื้อเกราะกลายเป็นเครื่องรางไป
ส่วนตะกรุดที่ทำจากปลอกลูกปืนนั้น แน่นอนว่าเพิ่งมาทำกันในชั้นหลัง (ก็สมัยก่อนยังไม่มีลูกปืนนี่นา)
โดยยึดคติที่ว่า ตะกรุดฟันไม่เข้า (ถ้าแทงนี่ไม่รับประกัน) กลายเป็นตะกรุดหยุดลูกปืนในที่สุด

พ่อผมมีตะกรุดเก็บไว้หลายดอกครับ และผมก็นับถือ แต่เล่าสู่กันฟังถึงตะกรุดในอีกแง่มุมหนึ่งครับ
น้าชายผมเวลาไปออกรบก็คาดตะกรุดไปรบ แคล้วคลาดกลับมาปลอดภัยทุกครั้ง...

ท้ายนี้ผมเอาเพลง สิบสองปันนา มาฝาก คนขับ(ร้อง)ชื่ออีอ่อนน้อย มีชื่อเสียงมากครับ เคยไปขับมาแล้วหลายประเทศ
ทั้งที่ญี่ปุ่น เมืองลาว พม่า เมืองไทย เขาพูดภาษาเขา แต่เราฟังรู้เรื่อง เป็นสิ่งยืนยันถึงวัฒนธรรมและภาษาอันมีที่มาร่วมกัน...
จบแล้วครับ ขอกล่าวลาด้วยคำไทลื้อ ... อยู่ดีกินหวานเน้อ

สวัสดีค่ะ คุณกาน (กานท์ กานต์ กาญจน์ กาล ฯลฯ)

รูปแม่น้ำโขงและเมืองเชียงรุ่งไกลๆ สวยมาก (ความจริงก็สวยทุกภาพทุกทริป) ถ้าอยากขออนุญาตนำไปใช้อ้างอิงทางวิชาการ เช่น ลงประกอบในหนังสือ โดยบอกที่มาของภาพไว้ คุณกานจะกรุณาเอื้อเฟื้อไหมคะ
ป้าไปแอ่วเมืองลื้อสิบสองพันนาสองสามครั้ง ไม่เคยถ่ายได้รูปสวยๆเลย คงเป็นเพราะกล้องปัญญาอ่อนและคนถ่ายไม่เอาไหน
อ่านเรื่องเล่า ดูรูปสวยๆของคุณกานแล้วเบิกบานสดชื่นดีมากค่ะ

เรณู
ครูเฒ่า