ไปภูฏานมา...

[LittleNomad]

พูดถึงอาณาจักรแห่งนี้ ผมเลยอยากจะบอกว่า
ชื่อที่ออกเสียงถูกต้องคือ "ภูถาน (พู-ถาน)" ไม่ใช่ "พู-ตาน (ภูฏาน)"

ชาวภูถาน เรียกตนเองว่า "ดรุ๊กปะ" ก็เพราะนับถือพุทธศาสนามหายานแบบทิเบต สาย-ดรุ๊กปะ ฝ่าย-ฆาจ์ยุ
เมื่อชาวตะวันตก โดยเฉพาะชาวอังกฤษ รุกล้ำเข้าไปดินแดนแห่งนี้ในช่วงศตวรรษที่ 18 แล้วบันทึกรายงานชนชาติมาอย่างเข้าใจผิด ทำให้ชาวภูถาน มีชื่อในเชิงชนชาติวิทยาว่า "ดรุ๊กปะ" - - อธิบายง่าย ๆ คือ สมมติว่ามีฝรั่งเดินเข้ามาในเขตวัด แล้วถามชาวบ้านว่า "คุณเป็นชาวอะไร" ทีนี้ชาวบ้านก็ตอบว่า "เป็น-ชาวพุทธ" เจ้าฝรั่งหน้าซื่อนั่นก็จดเลยว่า "...ผู้คนในดินแดนนี้ เป็นชนชาติพุทธ..." - - นั่นแหละคืออุปมาที่มาของการที่ชาวภูถาน ถูกเรียกเป็นชนชาติ "ดรุ๊กปะ"

ทำไม...ผมถึง ยืนยันว่าต้องเรียก "ภูถาน"
เพราะชาวภูถาน มีบรรพบุรุษดั้งเดิมอพยพหนีภัยการเมืองด้านศาสนามาจากทิเบต...
"ทิเบต (Tibet)" คำนี้ก็ไม่ใช่ภาษาทิเบต... งงไหม!
เดิมที "ชาวทิเบต" เรียกตนเองว่า "โภด์", พวกชาวตะวันตก ยุคก่อนศตวรรษที่ 17 เรียกผู้คนเหล่านี้ว่า "โภด์เธีย"... ชาวโภด์ สมัยก่อน เรียกดินแดนของตนว่า "มาร์ยุล" แปลว่า "ดินแดนแม่"
ชื่อ "ทิเบต" อันที่จริงเป็นคำรากภาษาเปอร์เซีย มาจากคำว่า "Tibat" แปลว่า "ดินแดนที่ราบสูง" พวกฝรั่งนำคำว่า "Tibet" มาใช้เรียก เมื่อราวศตวรรษที่ 18 นี้เอง และเรียกชาวโภด์ ว่า "ทิเบเธี่ยน (Tibaten)" จนกลายเป็นคำสากล และชาวโภด์ เองก็หลงนำมาใช้ ทำให้ไขว้เขวมาจนถึงทุกวันนี้

เดิม ชาวภูถาน เรียกดินแดนของตนว่า "ดรุ๊กยุล" หมายถึง "ดินแดนของศาสนาพุทธ สายดรุ๊กปะ"
ครั้น ค.ศ.1627 เมื่อ Stephen Cacella และ John Cabral สองบาทหลวงนิกายเจซูอิต ชาวเปอร์ตุกีส ตั้งใจจะเดินทางไป "มาร์ยุล" แต่หลงทางผ่านเข้ามาดินแดน "ดรุ๊กยุล" ก็ได้บันทึกว่า ที่นี่คือดินแดนแห่ง "โภด์สถาน" ด้วยนัย "ดินแดนของผู้คนเชื้อชาติโภด์" - - ครับ...เอกสารบันทึกโบราณของพวกฝรั่ง เขียนว่า "Bhodstan"

"stan" - "สถาน" คือคำภาษาสันสกฤต แปลว่า "ดินแดน, อาณาจักร"
"อินเดีย" ชื่อเก่า ก็คือ "ฮินดูสถาน" ไงครับ...

ต่อมา Bhodstan ก็กร่อนเสียงหดเป็น Bhutan - - ทีนี้ออกเสียงแบบฝรั่ง ก็เป็น "พูทาน" - "พูตาน"
แม้ต่อชาวภูถาน เองก็ถูกอิทธิพลวัฒนธรรมภาษาตะวันตก ทำให้ออกเสียงเป็นแบบฝรั่ง!
ส่วนไทยเราเอง เดิมเคยเขียน "ภูฐาน" ซึ่งแม้รูปอักขระจะผิด แต่ก็อนุโลมเสียงได้ แล้วก็ไม่รู้ว่าใครดันทะลึ่งไปเปลี่ยนให้เขียนเป็น "ภูฏาน" ก็เลยออกเสียงผิดกันอย่างแพร่หลายอย่างที่ได้ยินกันในเวลานี้แหละครับ...