THE SOUND OF ARCHTOPS

[pood]

กระทู้นี้เป็นกระทู้สืบเนื่องมาจากกระทู้ "My first archtop" ของน้า "วันละเป๊ก" ครับ

http://www.nimitguitar.com/mybb/showthre...646&page=2

ตอนนี้ในเมืองไทยกระแส archtop กำลังมาแรงเนื่องจากมีร้านเอากีต้าร์ archtop มาโปรโมตกันหลายยี่ห้ออย่างเช่น Peerless (Korea), D' Angelico (korea), Godin (Canada),The Loar (China) เป็นต้น ผมเลยคิดว่าผมน่าจะเขียนเรื่องสั้นๆจากประสพการณ์ของผมเองมาเล่าสู่กันฟังบ้างครับ

กีต้าร์ Archtop แบ่งใด้เป็นสามประเภทคือ pure acoutic, acoustic-electric และ pure electric ครับ

1.0 PURE ACOUSTIC

ความจริงแล้วกีต้าร์ archtop นั้น Gibson ทำออกมาขายตั้งแต่ปี 1902 (Style 0) แต่เมนมี soundhole อยู่ตรงกลางเหมือน flattop ดังนั้นเราจะเริ่มฟังเสียงกันที่ F-hole archtop ที่เป็นผลงงานของ Lloyd Loar คือ Gibson L-5 ที่ออกวางตลาดในปี 1922 ก็แล้วกัน

ตอนที่ L-5 ออกมาในปีแรกๆนั้นมั้นขายไม่ออกหรอกครับเพราะไม่มีใครชอบจน Lloyd Loar ต้องลาออกจากงานด้วยความอับอาย Archtop นั้นมาฮิตติดลมบนในยุคของ swing jazz และ country guitar ในอีกสามสี่ปีต่อมาเมื่อศิลปินดังๆอย่าง Eddie Lang และ Maybelle Carter เอา archtop มาเป็นกีต้าร์คู่กาย

จุดเด่นของ archtop เมื่อเทียบกับ flattop คือเสียงกลางที่โดดเด่นของมันซึ่งเวลาเล่นกันทั้งวงแล้วเสียงมันจะไม่โดนกลบเหมือน flattop และเสียงของมันก็ดังกว่าด้วยเพราะตัวมันใหญ่กว่า ความจริงแล้วกีต้าร์โปร่ง flattop นั้นไม่มีใครเอาไปใช้ในวง swing หรือวง country เลยเพราะมันเสียงมันโดนกลบหมด กีต้าร์ archtop นั้นถูกนำมาใช้แทนที่ tenor banjo ครับเพราะมันตีคอร์ดเพราะกว่า

สมัยนั้นเพื่อให้คนฟังใด้ยินมือกีต้าร์อย่าง Freddie King ของวง Benny Goodman เขาจะจับแค่ 3 notes chords โดยใช้นิ้วแค่สองสามนิ้วครับ (ถ้าสนใจก็ลองหามาฝึกดูจาก Youtube) ลองมาดูการสับคอร์ดของ Freddie King กันครับ



ดนตรี gypsy jazz ก็ลอก swing guitar มานะครับเพราะ Djanco Reinhardt ก็บอกว่าเขาลอกสไตล์มาจาก Eddie Lang ลองมาดูคลิปที่เห็นสไตล์สับคอร์ดแบบชัดๆครับ




กีต้าร์ acoustic archtop รุ่งอยู่ใด้แค่สิบกว่าปีก็โดนแทนที่ด้วย electric archtop และในยุคหลังสงครามโลกก็ไม่มีบริษัทใหญ่ผลิตขายอีกเลย ใครที่ยังหลงไหลเสียงของมันอยู่ก็ต้องหันไปพึ่งกีต้าร์ handmade จากช่างไม่กี่คนอย่างเช่น John D' Angelico และศิษย์ของเขาคือ Jimmy D' Aquisto เป็นต้น

ตอนนี้ acoustic archtop mมีขายทั่วไปก็มีแต่ของจีนคือ The Loar ซึงลอกแบบ Gibson มาทุกรุ่นและเป็น all solid หลายรุ่นในราคาแค่สองหมื่นบาทหรือ Godin Fifth Avenue ซึ่งเป็น laminate ทั้งตัวครับ

Godin Fifth Avenue



The Loar LH-700 เล่นโดยอาจารย์ขวัญ




ความจริงแล้วกีต้าร์ acoustic archtop นั้นมีคุณสมบัติตรงข้ามกับกีต้าร์ fingerstyle คือ sustain สั้น overtone น้อยและหัวโน้ตพุ่ง ลองมาดูว่าเกิดอะไรขึ้นเมื่อเอามาเล่นแบบ ดingerstyle ครับ

ฝรั่งคนนี้เล่น 1934 L-5 Historic ใส่สาย flatwound แต่ยังดีหน่อยที่ใช่ปิ้ก



ผมพยายามจะหาความแตกต่างของเสียงเลยเอา D' Aquisto Centura ซึ่งเป็น archtop ตัวเดียวที่ใส่สายกีต้าร์โปร่งมาให้นายหนึ่งเล่น นายหนึ่งเล่น fingerstyle จริงเพราะใช้ปิ้กไม่เป็นครับ (เสียงที่อัดค่อนข้างเบาเพราะตัดความไวไมค์ไว้ที่ -10 dB ตอนอัดกีต้าร์ไฟฟ้าแล้วลืม ถ้ามีเวลาจะอัดใหม่ครับ)



คลิปนี้รวมกีต้าร์หายากครับ โปรดสังเกตูว่าพวกเทพๆนี่เขาใช้ปิ้กเล่นกันทุกคนครับ เดี่ยวจะต้องหาทางอัดเสียงให้ใด้ไกล้เคียงเขาบ้าง



เดี๋ยวมีเวลาจะมาเล่าต่อครับ

[วันละเป๊ก]

กราบขอบพระคุณงามๆแบบไม่แบมือสามดีครับ

เอาอีกๆ

[parker1713]

ข้อมูลดีๆจากGuru guitarตัวจริง เสียงจริงครับ ชอบๆๆครับ
(เพราะหาคนเล่นน้อยครับ)

[pood]

ผมมี pure acoustic archtop อีกตัวหนึ่งคือ Grtesch 6040 Eldorado แต่ตัวนี้ผมติด floating pickup ให้มันแล้ว คลิปนี้เป็นเสียงเปล่าๆของมันที่ใช้ไมค์ Shure Beta86 จับแล้วขยายด้วยแอมป์ AER Domino II ครับ จะเห็นใด้ว่าเสียงมันไม่ใด้เป็นกีต้าร์แจ้สเลยแม้ว่าสายจะเป็น flat wound ก็ตาม ส่วนเสียงผ่าน pickup ยังไม่ใด้อัดครับ



Acoustic archtop นั้นเขาออกแบบให้เน้นเสียงกลางและเสียงกลางแหลมโดยไม่เน้นย่านเบส ดังนั้นถ้าเอามาเล่นตัวเดียวเสียงจะออกไม่ครบ ดังนั้นก็เลยมีการแก้ปัญหาโดยการ pickup ให้มันครับ

ในตอนนี้เองที่มีการแยกฝักแยกฝ่ายคอกีต้าร์ archtop ออกเป็นสองค่าย ค่ายแรกคือพวกที่ชอบเสียงของ electric archtop ส่วนอีกค่ายหนึ่งนั้นคือพวกที่ชอบเสียง acoustic archtop ถ้าว่ากันตาม timeline แล้ว electric archtop มันเกิดก่อนดังนั้นผมจะพุดถึงมันก่อนนะครับ

ELECTRIC ARCHTOP GUITAR

กีต้าร์ประเภทนี้เขาไม่สนใจเสียงเปล่าของมันเลยครับเนื่องจากพวก all soild carved top and back นี่พอฝัง pickup ยุคแรกๆเข้าไปแล้วมันหอนกระจายเขาก็เลยใช้ไม้ laminate ดัดขึ้นรูปแทนซึ่งทำให้เสียงเบาลงเยอะแต่ไม่หอนและต้นทุนถุกกว่าด้วย

กีต้าร์ electric archtop ตัวแรกของโลกคือ Gibson ES-150 mตืด Charlie Christian pickup จากโรงงานนั้นมีราคาขายแค่ $79 ในปี 1936 แต่ถ้าเป็น acoustic archtop all solid รุ่น Super 400 นี่ราคาตอนนั้นคือ $400 ครับ มันจึงไม่แปลกที่ electric archtop จึงเข้ามายึดตลาด กีต้าร์ archtop อย่างรวดเร็ว (ตอนนั้นพวกกีต้าร์ solid body ยังไม่เกิดนะครับ)




ส่วนกีต้าร์ all solid archtop นั้น Gibson เอามาฝังปิ้คอัพเป็นรุ่นแรกคือ L-5CES ในปี 1951 ครับ Gibson ไม่เคยผลิต Acoustic-electric archtop ที่ใส่ floating pickup ออกขายนอกจากรุ่น Herb Ellis ในปัจจุบันครับ (ถ้ามีรุ่นอื่นอีกช่วยเพิ่มให้ด้วยครับ)



ES-150 นั้นยังตัวใหญ่อยู่เพราะกว้างเกือบ 17" แต่เมื่อไม่มีความจำเป็นจะต้องให้เสียงดังมากเมื่อตอนเล่นเปล่าๆ Gibson ก็เลยเริ่มออกรุ่นที่ตัวเล็กกว่าตามมาเรื่อยๆเอาทิเช่น ES-125 (1941) และ ES-175 (1949)

กีต้าร full body elecric archtop เสียงเป็นอย่างไรลองฟังใด้ในคลิปนี้ครับ



Electric archtop คือกีต้าร์ที่ให้กำเนิดดนตรี rock & roll นะครับเพราะในยุคต้น '50s นั้นกีต้าร์ solid body เพิ่งจะเกิดและยังไม่ใด้รับความนิยมเท่าไหร่นัก



Fast forward มาถึงยุคปัจจุบันนั้น electric archtop guitars ก็มีมากมายหลายรูปแบบ ตั้งแต่ full body, thin body, semi-hollow body, chambered body และก็มีคนเอาไปเล่นแนวแจ้สกันทุกสไตล์เพราะสมัยนี้เขาถือว่าแนวดนตรีมันอยู่ที่คนเล่นมากกว่ากีต้าร์ครับ


Chambered body สองตัวกับ bossa jazz



กีต้าร์ electric jazz นั้นเขาออกแบบมาให้เล่นกับแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าแต่คลิปนี้ผมลองเอามาเสียบแอมป์ acoustic ดูว่าเสียงมันจะออกมาเป็น acoustic ไหม (D' Aquistp Jazz Line + Vox AGA150)



เมื่อกี้ผมบอกว่ากีต้าร์ electric archtop นั้นจะใช้ pickup ฝังเกือบทุกรุ่นแต่มีข้อยกเว้นคือ Ibanez GB10 ที่ใช้ floating pickups ติดลอยใต้ pickguard ทั้งสองตัวครับ กีต้าร็รุ่นนี้เลยมี overtone ชัดเจนมาก ลองฟังดูครับ



ก่อนจะจบเรื่อง electric jazz ผมอยากบอกคนที่อยากเล่นแนวนี้ว่ากีต้าร์อะไรที่เสียงไม่โหดและไม่บางก็เอามาเล่น แจ้สใด้ครับแต่ถ้าเป็น chambered body อย่างสองตัวข้างล่างนี่จะใด้ harmonic ดีกว่าพวก solid body อย่างชัดเจนครับ

[pood]

กีต้าร์ Electric archtop เป็นกีต้าร์ที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในดนตรีสมัยใหม่ไม่ว่าจะเป็น jazz, country หรือ rock ในยุค '50s-'60s นั้น มีผู้นำตลาดอยู่สามเจ้าคือ Gibson, Gretsch และ Guild ตอนนี้ก็มี Gibson, Gretsch, Heritage (ช่าง Gibson เก่า) ทางฝั่งอเมริกา Hofner ทางฝั่งยุโรป Ibanez ทางฝั่งญี่ปุ่น เกาหลีเองตั้งแต่เลิกผลิตกีต้าร์ราคาถูกเพราะค่าแรงแพงก็หันมาเอาดีท่าง archtop บ้าง ส่วนจีนนั้นตอนนี้มีหลายคนบอกว่ายังต้องพัฒนาด้านฝีมือและความปราณีตอีกพอสมควรนอกจากบางยี่ห้อที่ทำมานานแล้วอย่างเช่น Eastman

Electric archtop นั้นสามารถเล่นดนตรีใด้เกือบทุกสไตล์เพราะกีต้าร์ไฟฟ้านั้นมันเป็นเพียงครึ่งหนึ่งของสมการเสียง ส่วนอีกครึ่งหนึ่งนั้นมันขึ้นอยู่กับแอมป์ครับ เรื่องนี้เราจะมาคุยกันที่หลังครับ

ผมขอเอาคลิปเก่าๆของ archtop ที่เคยอัดไว้มาแปะไว้ที่นี่นะครับจะใด้ไม่ต้องเสียเวลาไปหา

Heritage H-575 TC Custom Shop



Ibanez AF-200

[Nobi]

ขอบคุณ น้ากฤษณ์ สำหรับข้อมูลแน่นปึ๊กแบบนี้
โดยเฉพาะ คนเล่น Ibanez AF-200
เป็นศิลปินคนโปรดของผมเลย

[pood]

ACOUSTIC-ELECTRIC ARCHTOPS

Archtop ประเภทนี้ก็คือ acoustic archtop นั่นแหละครับ ในสมัยที่กีต้าร์ electric archtop กำลังมาแทนที่ acoustic archtop นั้นผู้ให้กำเนิด archtop คือ Gibson ก็เลยทอดทิ้งตลาดของ archtop ที่เป็นกีต้าร์โปร่งโดยไม่มีเยื่อไยแถมในตอนหลังวยังเอากีต้าร์ all solid archtop ของตัวเองมาเจาะใส่ pickup ขายแพงๆอีกต่างหาก

ถ้าสงสัยว่าเมื่อเอากีต้าร์ all solid มาเจาะใส่ pickup แล้วเสียงมันจะดีกว่ากีต้าร์ all laminate ที่ใส่ pickup รุ่นเดียวกันมากไหม ก็เชิญลองฟังการเปรียบเทียบเสียงระหว่าง L-5CES กับ ES-175 ใด้เลยครับ



ในยุคนั้นเมื่อขาใหญ่ไม่สนใจ acoustic archtop ก็เลยเป็นโอกาสให้ luthiers รายเล็กแจ้งเกิดใด้หลายราย คนที่ดังที่สุดก็คือ John D' Angelico ตอนนั้นปัญหาโลกแตกของ acoustic archtop ก็คือจะทำยังไงถึงจะขยายเสียงมันใด้โดยเสียงเปล่ายังเหมือนเดิม (ตอนนั้น UST pickup ยังไม่เกิด)

คนที่มาแก้ปัญหานี้ใด้ก็คือตา Harry DeArmond ในปี 1951 เพราะแกคิดค้น floating pickup ที่ไม่วางบนไม้หน้าใด้สำเร็จ กีต้าร์ acoustic-electric archtop จึงถือกำเนิดตั้งแต่นั้นมา



FLOATING MAGNETIC PICKUP ก็มีหลักการทำงานเหมือน pickup แบบติดกับ body แต่มีข้อแตกต่างที่สำคัญคือ pickup ทั่วไปนั้นมันสั่นตาม body เท่านั้นเมื่อ body หยุดสั่นมันก็หยุดแต่ floating pickup มันยึดกับ body อยู่ข้างเดียวที่คอหรือที่ pickguard ส่วนอีกข้างนั้นลอยอยู่ในอากาศ ดังนั้นแม้ body จะหยุดสั่นแล้วมันก็ยังสั่นต่อทำให้เสียงของมันค่อนข้างจะ larger than life ครับ

ลองมาฟังเสียง floating pickup กันครับ

Hofner New President, AER 60 amp.



Gretsch 3967, Fender Acoustasonic Ultralight amp.

---

ARCHTOPS WITH UST PICKUPS

UST (under the saddle) pickup นั้นเป็น pickup ที่ให้เสียงเป็นธรรมชาติมากสุดสำหรับกีต้าร์ acoustic แต่เอามาใส่ archtop ไม่ใด้เพราะไม่มี saddle ให้ใส่ ทาง FIshman ก็เลยทำ bridge ทั้งตัวที่มี piezo ฝังอยู่ข้างในออกมาขายสำหรับ archtop ส่วน K&K Sound ก็ทำ UST pickup แผ่นกลมสองแผ่นมารองใต้ bridge แต่เท่าที่ผมเคยซื้อมาลองมันไม่ค่อยจะใด้เรื่องทั้งสองรุ่นครับ

บริษัทที่ทำ A/E archtop ที่ใช้ UST pickup ขายเป็นรุ่นแรกคือ Yamaha AEX-1500 ที่ Martin Taylor ร่วมออกแบบครับ กีต้าร์รุ่นนี้มีทั้ง acoustic preamp และ floating pickup ซึ่งผู้ใช้สามารถ blend เสียงใด้ตามต้องการ

กีต้าร์ที่ติด UST pickup นั้นเสียงเปล่าต้องดีอยู่แล้วนะครับเพราะ UST มันขี้ฟ้อง ลองมาฟังเสียงเปล่าๆของรุ่นนี้ครับ



ถ้าจะเล่นแบบ jazz ก็เปิด blend ไปทาง magnetic pickup มากหน่อยและเล่นผ่านแอมป์กีต้าร์ไฟฟ้าครับ



หรือถ้าเล่นแบบ Martin Taylor ก็เปิด UST มากหน่อยให้เสียงไปทางกีต้าร์โปร่ง



ส่วน Takamine นั้นก็ไปเรียกมือกีต้าร์ชื่อดังที่ญี่ปุ่นคือ JIro Yoshida ให้มาช่วยออกแบบ acouatic electric archtop ที่ใช้แค่ UST pickup และใช้ DSP preamp ปรับเสียงเอาให้เล่นใด้ทั้งสไตล์แจ้สและ acoustic

กีต้าร์รุ่นนี้ดังขึ้นมาเมื่อ Sanyo เอาไปใช้โฆษณาแบต Eneloop ครับ

http://www.youtube.com/watch?v=AOuGOiH9l...Ow&index=1

เสียงเมื่อใช้ jazz preset ครับ



เสียงเมื่อตั้งเป็น acoustic



เรื่อง electronic นี่ต้องยกให้ญี่ปุ่นเขาครับ กีต้าร์ทั้งสองรุ่นข้างบนเลิกผลิตแล้วนะครับแต่ยามาฮ่าน่าจะยังมีขายในเมืองไทยอยู่

[วันละเป๊ก]

ขอบพระคุณมากๆอีกทีครับน้่า Pood

ผมมีรูปมาฝากอีกสามตัวเป็นกีต้าร์ Gibson ที่ยังผลิตขายอยู่ ที่ใช้ Floating Pick up ราคาเอาเรื่องอยู่ครับ ตัวแรกถึงขั้นขายรถซื้อกีต้าร์ทีเดียว

[วันละเป๊ก]

เรียนถามน้า Pood อีกนิดนึงครับว่าทำไมเจ้า Gibson L7c ถึงไปผลิดที่โรงงาน Acoustic ขณะที่ L5 ตัวที่ไม่มีภาคไฟฟ้าผลิตที่โรงงานไฟฟ้า

L7 มันมีที่มายังไงครับ ผมเคยเห็น L7 L10 L12 ปีเก่าๆ ให้เดาว่าสมัยนั้นต้องแพงกว่า L5 แน่นอน แต่ทำไมตอนนี้ราคากีต้าร์เก่าๆ L5 กลับแพงสุดเลย

L7 มันมีโครงสร้างที่ต่างกัน หรือเสียงต่างกันกับ L5 รึปล่าวครับ เพราะมันผลิดกันคนละที่

http://www2.gibson.com/Products/Acoustic...chtop.aspx


http://www2.gibson.com/Products/Electric...tures.aspx



L7 จะให้เสียง Acoustic ที่ดีกว่ารึปล่าวครับ ขอบพระคุณครับ

[pood]

ขอบคุณน้าวันละเป๊กสำหรับข้อมูล Gibson archtops with floating pickups ทื่ยังผลิตอยู่ครับ ส่วนเรื่อง L-7C นั้นเป็นเรื่องน่าสนใจมาก ผมขอเอาไปทายปัญหาในหน้าสนทนาทั่วไปเลยดีกว่า