การรักษาคอกี่ตาร์

[Microtone]

ลองหยิบไม้แขวนเสื้อที่ทำด้วยลวดมาอันหนึ่งแล้วหักขึ้นๆลงๆไปเรื่อยๆ ซักพักหนึ่งมันก็จะหักโดยที่เราไม่ใด้ออกแรงมากกว่าตอนแรกเลย อาการแบบนี้เขาเรียกว่าอาการล้าหรือ metal fatigue กีต้าร์ที่โดนขึ้นสายและผ่อนสายบ่อยๆก็เหมือนกันครับ ตัวที่ล้าก่อนก็คือตัวสายนั่นแหละ ถ้าผ่อนบ่อยๆก็จะเริ่มล้าและเริ่มเพี้ยนง่าย ตัวต่อมาก็คือ truss rod ซึ่งถ้าล้าเมื่อไหร่ก็เป็นเรื่องใหญ่ทันทีครับ

เพราะเหตุนี้ผู้ผลิตอย่าง Taylor เขาเลยไม่แนะนำให้ผ่อนสายนอกจากเวลาขนส่งกีต้าร์ทางเครื่องบิน ส่วน Martin นั้นแนะนำให้ผ่อนสายเฉพาะกีต้าร์ที่คุณสะสมและนานๆถึงจะเอามาเล่นซักครั้ง ผมเองไม่เคยผ่อนสายกีต้าร์เวลาเก็บใส่กล่องเลยครับ

พอได้อ่านเรื่องไม้แขวนเสื้อที่ทำด้วยลวดที่คุณ pood ได้ยกมาเป็นตัวอย่างตามหลักทฤษฎี metal fatigue ก็เหมือนกับว่าผมได้เห็นแสงตะวันบ้าง. เรื่องมันเป็นอย่างนี้:

เมื่อปี 1988 ผมสั่งซื้อ Blue Floral Fender Stratocaster (Japan) จาก Sam Ash (NewYork) ราคา $360. ค่าส่ง $40. ซื้อมาไว้เพราะว่าราคามันถูกและตั้งใจว่าจะใช้มันเป็น show guitar และเก็บมันไว้ที่นึง เพราะเราวิ่งเล่นหลายที่ ก็ไม่ต้องขนเข้าขนออกทุกวัน และถ้าเกิดถูกขโมยไปก็ไม่ต้องมานั่งเสียใจเพราะมันไม่ใช่เป็น vintage ตัวโปรด. สถานที่ที่ผมเล่นมันเป็น outdoor ไกล้กับเนินเขาและมีอากาศชื้นมาก (very humid) ก่อนที่ผมจะออกมาเล่นบนเวที ก็ไปที่ห้องเก็บเครื่อง เอากีต้าร์มาเทียบขึ้นสาย (= tune ออกเสียงว่า "ทูน" ไม่ใช่ "จูน") และฝึกซ้อมนิ้วนิดหน่อย ทุกอย่างก็ดีเป็นปกติ แต่พอเอากีต้าร์มันออกมาเล่นบนเวทีได้สักครึ่งชั่วโมง สังเกตุได้ว่าเสียงกีต้าร์มันเปลี่ยนไป แฉะๆ เปรียบเหมือนกับลำโพงเปียกน้ำ , action ของคอมันก็เปลี่ยนไปด้วย เป็นอย่างนี้ตลอด..ข้อสมมติฐานของผมก็คือไม้มันยังสดอยู่ ก็คงจะดูดความชื้นทำให้ไม้พองตัว เป็นสาเหตุให้action และเสียงยืดหยุ่นและไม่มั่นคง (unstable) นั่นก็เป็นข้อสมมติฐานเท่านั้น แต่ว่าคงจะถูกละเพราะว่าผมเอากีต้าร์เก่าๆหลายตัวไปเล่นเปรียบเทียบกับที่เดียวกัน ก็ไม่เคยมีปัญหาเลย.

ทีนี้เรื่องมันมีอยู่ว่าผมเอากีต้าร์ตัวเดือดร้อนตัวนี้กลับบ้านบ่อยๆ เปลี่ยน action, ปรับ truss rod เรื่อยทีเดียว หมุนซ้ายหมุนขวา แล้วเอาไปลองเล่นดู...ไม่พอใจ..กลับไปบ้านก็หมุนซ้ายหมุนขวาอีก...ทำอย่างนี้เรื่อยมาจนวันนึงได้ยินเสียงกะเทาะ ยกตัวกีต้าร์มาเขย่าดูก็มีเสียงคลอนที่คอ...เอาไปให้ช่างเขาดู อ้อ! trus rod มันหักแล้ว...โชคดีทีเพื่อนคนนี้มันเป็น authorized repairman ของ Fender เราต้องส่งคอกีต้าร์ไปให้ที่ service center และกว่าจะได้คอตัวใหม่ก็รอไปเกือบ 2 ปี....แต่คอตัวใหม่ก็แจ๋วด้วย..ไม่มีปัญหาเลย.

ที่นำเรื่องนี้มาเล่าก็เพื่อจะมาสนับสนุนเรื่อง metal fatigue จากประสบการณ์.